Lady Lazarus - Sylvia Plath

Gene yaptım, gene yaptım işte.

On yılda bir kere

Beceririm bunu ben –

Bir çeşit ayaklı mucize, tenim

Bir Nazi abajuru kadar parlak,

Sağ ayağım

Kağıt üstüne ağırlık,

Yüzüm hiçbir özelliği olmayan, halis

Yahudi keteni, en incesinden.

Kaldır o örtüyü

Sevgili düşmanım.

Korkuttum mu yoksa?

Göz ve burun oyuklarımla, otuz iki dişimle?

Sasımış soluğum

Yok olur gider bir günde.

Pek yakında, evet pek yakında

Mezar inimin yediği etim

Gene üstümde olacak eve gittiğimde.

Bir kadın olacağım yine, yüzümde gülümseme.

Otuzundayım daha.

Kedi gibi dokuz canım var hem de.

Bununla üç etti.

Ne pis iş bu

Silip, yok etmek her on yılı böyle.

Milyonlarca lif, milyonlarca.

Ağızlarında fındık fıstık çatur çutur, itişip

Kakışıyor kalabalık, görmek için ellerimin, ayaklarımın

Açığa çıkarılışını.

Baylar, bayanlar !

Böyle striptiz görmediniz.

Bunlar ellerim.

Bunlar da dizlerim.

Bir deri bir kemiğim belki,

Ama, aynı kadınım işte, tıpatıp aynı.

İlk kez olduğunda on yaşındaydım ben.

Kazaydı.

İkincisinde, işi bitirmeye

Ve bir daha dönmemeye öyle kararlıydım ki.

Kapatmıştım kendimi,

Sallanıyordum deniz kabuğu gibi.

Seslenmek, durmadan seslenmek, bir de ayıklamak

Zorunda kaldılar üstüme inciler gibi yapışmış kurtları.

Ölmek,

Herşey gibi, bir sanattır,

Bu konuda yoktur üstüme.

Öyle ustaca yaparım ki cehennem gibi gelir.

Öyle ustaca yaparım ki gerçekmiş gibi gelir.

Bir talebim olduğunu bile söyleyebilirsiniz.

Öyle kolay ki bir hücrede bile yapabilirsiniz.

Öyle kolay ki yaparsınız ve kımıldamazsınız.

Benim canıma okuyan

Aynı yere, aynı surata,

Aynı şaşkın, hayvansı

“Bu bir mucize ! Mucize!”

Haykırışlarına güpegündüz

Görkemli bir dönüş yapmak.

Bir bedeli var

Yaralarıma bakmanın, kalp atışlarımı

Dinlemenin bir bedeli var –

Tıkır tıkır çalışıyor işte.

Bedeli var, hem de ne bedeli var,

Bir sözcüğümün ya da bir dokunuşumun

Ya da kanımdan bir damlanın

Ya da saçımın bir telinin ya da bir parçasının elbisemin.

Ya, işte böyle, Herr Doktor.

İşte böyle, Herr Düşman.

Beni siz yarattınız.

Ben sizin kıymetli eşyanız.

Eriyip bir çığlığa dönüşen

Som altından bebeğiniz.

Dönüyor, yanıyorum.

Yüksek alakalarınızı küçümsüyorum sanmayın.

Karıştırıp durduğunuz

Küller, küller –

Et, kemik, yok orada başka bir şey –

Bir kalıp sabun,

Bir alyans,

Bir de altından diş dolgusu.

Herr Tanrı, Herr Şeytan

Aman dikkat

Aman dikkat

Ben diriliyorum, kalkıyorum işte

Küllerin arasından kızıl saçlarımla

Ve insan yiyorum, hava solurcasına.

Sylvia Plath,

23-29 Ekim 1962

Okumaya Devam Et ↬

Göğü Delen Adam - Erich Scheurmann

  Sizlere bu kez bana çok farklı bir bakış açısı kazandıran bir kitaptan bahsetmeye geldim. Eğer şimdiye kadar bu kitabı okumadıysanız, mutlaka okuma listenize eklemenizi tavsiye ederim. Gelelim kitabımıza...

  Göğü Delen Adam, Erich Scheurmann tarafından Almanca olarak 1920 yılında yazılmış. Samao'da bir kabilenin şefi olan Tuavii'nin kabilesine mektup biçiminde yapılan Avrupa'ya dair öğütler ve anlatımlar mevcut. Almanca'daki özgün adı "Der Papalagi" ve bu kelime beyaz adam, yabancı anlamına geliyor lakin birebir çevrilince göğü delen adam anlamına geliyor. Çünkü Samoa'ya gelen ilk misyonerler masmavi deniz ve göğün birleştiği yerden kocaman beyaz bir yelkenliyle adaya gelmişler. Samoa yerlileri bu beyaz yelkenliyi ufukta bir delik olarak görmüş ve göğü deler gibi olduğu için bu ismi vermişlerdir onlara.

  Konuya gelecek olursak adada tüm doğallığıyla yaşayan yerliler ile bizim modern dediğimiz toplum arasındaki farklar gözler önüne seriliyor. Halkın lideri olan Tuvaii dünyanın birçok yerine seyahat ediyor, hiç alışık olmadığı ve garipsediği olaylara, insanlara tanık oluyor. Avrupada da bir müddet yaşamış olan kabile şefi, bu edindiği tecrübelerle halkına birçok mektup ve notlar yazıyor. Kitabın içeriği de bu mektupların toplanmasıyla oluşmakta. Bu mektuplarda Avrupalıların, yani biz beyazların; giyimine, para tutkusuna, zaman ve mekan vurgusuna, mesleklerimize, birbirimizden uzak ve soğuk tavırlarımıza, birbirimize selam verip almaktan aciz halimize, makineleşen dünyamıza, taş binalardaki yalnızlığımıza eleştiride bulunuyor. Kısacası hayatımızın her noktasına eleştiride bulunuyor. Ayrıca din ve Hristiyanlık konuları hakkında da ilginç tespitleri var. Modernleşen Avrupalıların, Hristiyanlığı bir araç ve gösteriş amaçlı olarak kullandıklarını iddia ediyor. Kabile şefine göre Avrupalı misyonerler içi boşaltılmış bir dini topluma yaymaya çalışıyorlar.

  Göğü Delen Adam, günden güne makineleşip, ruhsuzlaşan bu hayatımıza en büyük eleştiri ve aslında nasıl yaşamalı sorusuna da büyük ölçüde cevap veriyor. Farklı bir bakış açısı ve kendini tartmak isteyenler için cazip bir kitap. Ben epub olarak okudum, isteyenler iletişim bölümünden bana mail atabilirler. Kitaptan alıntılar ile bitirelim yazımızı. Bir dahaki kitapta buluşuncaya dek hoş kalın. :)

*

"Eğer bir insan çok fazla bir "şey"e gereksinim duyuyorsa, bu büyük bir yoksulluğun göstergesidir."

"Birileri çıkıp daha fazla istediği için, Tanrı, güneşini bile herkese eşit dağıtamıyor."

"Düşünceleri, duyularına düşman olan bir insandır o. İki parçaya bölünmüş bir insan."

"Derin düşüncelere dalan düşünürün yazgısı karadır."

*

Not: İsteyenler Barış Özcan'ın bu kitap hakkındaki videosuna da göz atabilir.

Okumaya Devam Et ↬

Jurnal #9 : Tekrar Merhaba!

  Uzun süredir internet erişimim olmadığı sebebiyle blogdan ve sizlerden uzak kaldım. Birkaç günlüğüne de olsa internet bulmuşken bloga az bir değişiklik yapıp size ufak bir merhaba demek istedim. MERHABA!

  Bendeniz daha önceden de bahsettiğim üzere Ankara'ya taşındım ve ufak bir yaramaz ile birlikte okul ve ev ikilemi arasında devam ediyordum. Tabi yeni okul, yeni bir şehir ve aileden bağımsızlık fazla zor geldi başlangıçta, böylelikle sizlerden de fazlasıyla uzak kaldım. Birkaç haftalığına da olsa internet buldum ve hemen bloga koştum geldim.

 Neler yaptım? Neler yapmadım ki? Hacettepe serüvenime başladığım için İngilizce gibi bir derdim vardı ve ilk olarak onun üstesinden gelmem gerekiyordu. Yaz tatilini fırsat bilip evde güzelce çalışayım diyip başına geçsem de bir iki haftanın sonunda boşlamış hatta elimi sürmez olmuştum. Tabi okul başladığında hazırlık gibi bir şeyle de uğraşmak istemesem de ciddiye alıp çalışmalıydım. Ufak bir çizelge ile başladım işe ve kendimin dil öğrenirken nasıl kavrayabileceğini test etmek için de birkaç araştırma yaptım. Ardından ne mi oldu? Evde İngilizce öğrenilmez diyenlere taş çıkarttım. Tabi bununla kalmadım ve başka dillere merak saldım. Şimdilik İngilizce ile birlikte üç dil daha çalışıyorum. Azim ile yapılmayacak iş yoktur diyen annemi doğrulamış oldum. Zaten anneler hep haklıdır!

  Gelelim diğer bir meseleye, okumak! Evet, kitap okumak dışında dergi okumaya da özen gösteriyorum artık. Kitaplarda her ne kadar edebiyata kaçsam da dergilerle felsefe ve bilim üzerine aramı kapatmaya çalışıyorum. Ankara'nın bana kattığı bir diğer güzel şeyden de bahsetmenin tam sırası şu an, kitap kulüpleri ve toplantıları. Sanırım beni en mutlu eden şeylerden biri de bu toplantılar. Her ay bir kez yapılması bana yetmese de o günü iple çektiğime her zaman değiyor. Okul içindeki okuma grubu ve bir diğer okuma grubu ile birlikte her ay en az iki kitapla daha tanışıyorum. Ah, bana kattıkları öyle güzel ki!

  Pamuk bey ile de oldukça mutlu bir ev arkadaşlığımız var. Bazen kavga ediyor, bazen sırnaşıyor ve bazen de oyun oynuyoruz. Tek başınalıktan beni kurtardığı için daha bir bağlandım ona. Soğukta yan yana uyuduğumuz bile oluyor. Neredeyse bir yaşına geldi ve yakalaşan bir doğumgünü partimiz var. :)

Yazmayla ilgili ise aramız biraz açıldı son zamanlarda. Vakit bulamamak değil sebebi, ne zaman başına geçsem dökülmüyorlar kalemimin ucundan. Günlüklerimi bile uzun aralarla yazmaya başladım. Hiç iyiye gitmiyor bu aramızdaki soğukluk! Elimden geldikçe yazmaya ve okumaya gayret göstereceğime dair kendime söz verdiğim halde yazamamak canımı sıkıyor. Umarım en kısa sürede bu günler geçer ve biz yine satırlarda buluşuruz.

Şimdilik benden bu kadar bahsettiğimiz yeter, satırlarda buluştuk. Buralarda hep bir yerlerde görüştük. Hoş kalın.

Okumaya Devam Et ↬

Jurnal #8 : Bir Varmışım Bir Yokmuşum

Merhaba sayın okuyucu,

   Uzun süredir yokken bir anda geri dönüş yapmayı çok seviyorum bildiğin gibi, işte bu da öyle bir yazı. Öncelikle biraz havadan sudan konuşalım mı dersin?

   Ankara'daki serin havanın üzerine Ege'nin nemli ve sıcak havası bana hiç mi hiç iyi gelmedi. Olmayan bir güneş alerjisi edindim bu yıl. Kırmızı ve kabarcık dolu bir ten ile eve tıkılı kaldım bu yaz.

   Okul konusunda da çalışmalara devam ettiğim doğru, lakin daha bir gevşediğim için günde iki saati geçmiyor bu çalışmalar.

   Bir de bu zaman zarfında minik bir arkadaş edindim kendime. Fazlaca tüy yumağı bir kedim oldu. Aslında çok fazla oyuncu ama iyi anlaşıyoruz genel itibariyle. Yazarken rahat bırakmaması dışında huysuzluğumuz yok sanırım.

  Okuma konusunda bir durağan döneme geldim ve nedense bu dönemde okuyabildiğim tek yazar Hasan Ali Toptaş oldu. Onun sayesinde tez zamanda bu dönemden çıkmayı planlıyorum. Okumayı azaltsam belgeseller ile boşluğumu doldurmaya çalışıyorum.

  Buralarda olmadığım halde birçok güzel mail ve mesaj aldım sizlerden. Bu ilginiz için çok mutluyum. Çok teşekkür ediyorum sizlere, sevgili okuyucum. Elimden geldiğince daha sık yazacağım buralara.

  Benim son değişikliklerim bu kadar olduğuna göre sizlere dönelim okuyucu, siz nerelerdesiniz, neler yapıyorsunuz? Yazınız nasıl geçiyor? Neler okuyor, neler izliyorsunuz?

Okumaya Devam Et ↬

Kırkıncı Yıl

Biraz önce garip bir fırtınayla tanıştım.

Damlaların o çıplak telaşına sıkıştım,

Bırakınca kendimi rüzgarlara karıştım.

“Korkma” dedi bir tok ses:

“Yıldırım bu güzelim, o seni hiç sevemez;

Düştüyse sana bir kez, bir kez daha gelemez.”

Bekledim dört iş günü, düşmesin diye bana

Hatırlamam hiç dünü, sanırım buydu hata.

Beklemedi ise sabırsızlığıma verin

Vermeyecekseniz eğer, ömrümden biraz alın

Kafamda tek bir soru:

Bu

Kaçıncı

Yıldırım?

Ah!

Sanki göbek bağım senin saç tellerin,

Ve beni boğacak

Gözlerin. Kirpiklerin. Ellerin.

Bak bu beni boğduğun bir kaşık berrak su

Bak bu beni gömdüğün toprağın bir avucu

Varsa alayım komşu, bir tutamcık nefesin

Rabb’im yaratmayı yalnızca sen bilirsin

Yarat beni yeniden, n’olur, aha şimdi şurada!

Sana söz bak bu sefer, saçlarımı kesmeyeceğim.

Bir, çok kişidir; bilirim

Burcu gece balıktır, öğlen yay, sabah oğlak.

Bazen bir orman olur, bazen de tek bir yaprak.

Ama her zaman (HER ZAMAN!) tam bir salak!

Bazı dünde kalır, bazı ertesine günde

Biliyorum ki asla, şimdi’yi bulamayacak.

Beni affedin dostlar, bugün bir fincan kırdım.

Ellerim kanamadı, yüreğimse yaralı.

Yarama onu aldım, nefesimi bıraktım.

Nefesim beni aldı, kaderime bıraktı.

Kaderimse yazılı: bir karınca duası;

Bu yüzden taşırım derdimin kırk katını.

Kırk gün kırk gece geçmez, hiç beklemez sabahı.

Ben öldüğüm zaman, mezarıma gelmeyin

Çiçeklerim plastik, onları hiç kesmeyin.

Kesmeyin.

Makasınız paslı.

Kesmeyin.

Gözleriniz puslu.

Kesmeyin.

Size söz, ben de saçlarımı kesmeyeceğim.

-Bu sefer-

Keseceğim tek yerim:

Bileklerim.

Bizi facebook üzerinden de takip edebilirsiniz, şuradan tık.

Okumaya Devam Et ↬

Anne, Delireceğim!

Anne, eski bir şiir zihnimi kemiriyor;

Şu anda pek çekilmez bir haldeyim

Çilek reçeli yaptım sana; iyi ki hayattayım bence.

Bana şiir okuyan adamlar çekiyor ruhum,

Özge Dirik mi daha mutsuz, ben mi bilmiyorum.

İstediğim şey artık anlaşılmak değil;

Fark edin nefes almadığımı da, gideyim artık.

Tanrı beni yaratıp, bir kenarda unutmuş olmalı

Babam beni soruyor, oysa henüz doğmamışım.

Dilerim her Aralık kaza geçireyim ama hiç ciddi bir yara almayayım

Ben değil, içimdeki kadınlar ölsün;

Herkes sırası geldiğinde susar çünkü.

Karanlık hazlar yaşar gibi saklanıyorum

Bu deri beni tutuyor, savaşlardan koruyor.

İçimden al şu zalim kadını ve göğüslerini.

Bir zamanlar dua ederdim, son gecemde yine edeceğim

Altımdaki toprak gidiyor, ben her seferinde nasıl kalıyorum bilmiyorum..

Kadınlar ağladıktan sonra doğurganlıkları artar

Herkes benim günahımın acısını çekiyor, bense kızımınkini.

Ben de olsam, benim gibi bir kadından alırdım ilk yaramı.

Çok güzel uyuyordu, bir daha uyanmayacak gibi

Bir bebek ancak böyle kucaklanabilir.

İçimde devrim gibi şeyler mırıldanan bir çocuk var;

Çok acı çekmiştir, keşke beni hiç tanımasaydı.

Ana haberlerde yüzü, göğsümü acıtıyor.

Son kadın özgürleşene kadar, ülkem özgür olmayacak.

Bir sabah varlığımın acısıyla uyanmak öldürücü darbem olabilir

Toplumun kusurları iç organlarıma yayılıyor,

İki elimi saçlarıma götürüp kadınlığımla gurur duyuyorum

O eller bir asır oradan ayrılmıyor sonra.

Ezberlenmiş cümlelerim var diyorum, kızım şair olmuş diyorsun..

Duvara çarpa çarpa parçalandı yüzüm,

Anneliğin cezasını en çok Tanrı duysun.

Sen çok güzelsin, İstanbul'da olmamalısın

Uyan, çünkü bir yerlerde sabah oldu

Şimdi tüm şehir bu odada; yasasız, yargısız bizimle.

Beni de öpseler bir kere, anlatacağım;

Bu kentte dekoltenin tehlikesi yok.

Sen bir sanatsın

Ama ülkende kimse okuma yazma bilmiyor

Bense yine ilk defa aşık oluyorum,

İyileşmek için çok yerinde bir sebep.

Tanrı şahit, annem şahit çok yorgunum.

Herkes uyurken işledim tüm suçlarımı,

Kötü şeyler görmeyeyim diye çıkmıyorum yataktan.

Öpüşmemiz rejim değişikliği getirecek

Ve herkes uyurken yargılanacağım.

Ama sen gözlerini açabilirsin

Türkiye'yi sevmeyi anlat birilerine..

Hep çocuk kalacağım, hepinize pembe balonlar diliyorum

İnsana yabancıydım, farkına varmam yirmi yılımı aldı

Hiç terk etmediğim anne karnını özlüyorum.

Çocukken kafamın içinde tutsak olduğumu düşünürdüm

Kimsem yoktu,

Çok alkol içtim, bir o kadar da aldım yanıma

Bir daha ağlamam sandım, gözlerime sarıldım.

Sanırım adımı soruyorsun,

Ama ben tarihte yazmayan kadınlardanım.

Gözümün rengini çalma, kalsın öznemde.

Dil hiçbir şeye yeterli gelmiyor,

Ben bu gözlerden kim, nerede, nasıl kurtuldum

Yirmi yılımı bana bağışla artık.

Bir daha babamın elimi tutmasına izin vermeyeceğim,

Zaten eskisi kadar güzel de değilim ben.

Birilerinin çiçeğini sulamaya ihtiyacım var

Tanrı'm yakınıma yeni bir toprak düşür,

Hepsi bu kadar!

Anne, durmadan yazıyorum, delireceğim.

İnsanlığın kökünü kazıyacak silahı üretiyorum şiirlerimle.

Şunu bilmeni istiyorum;

Eğer biri beni kurtarsın isteseydim, eve dönerdim

Ama daha büyük bir hatam olsun istemedim.

Türkiye haritası çizerim uzak yerler özleyince,

Sokak kadını düşünmüyor ama kadın sokağı hep düşünüyor..

Tekrar eden dizeler sevindirir beni.

Tanıdık bir yüz isterim zihnim yok olurken

Milyonlara bölsün kalbimi, mutsuzlara dağıtsın;

Bir mezar taşı hepimize yetmez.

 

 

 

Not: Bu şiir Mâsiva dergisinde yayımlanmıştır.

Okumaya Devam Et ↬

Kaçış Operasyonu - Engin Uysal

Çok sevdiği karısını kaybetmiş bir adam.
Söylediği şeylere kimseyi inandıramaz.
Herkes onun üzüntüsünden delirdiğini düşünür.
Birkaç kişi hariç...
“Şimdi elimizdekileri polise versek bile bu işten bir şey çıkmayabilir. Bu adamlar çocuk değil, duymadın mı ortada dönen parayı! Bu çapta paralar için ülkelerde savaşlar çıkıyor. Bizim Kamuran’ı daha polisin eline geçer geçmez öldürürler. İşi açığa çıkartmak için başka yol bulmalıyız.”
“Ne yapacağız abi? Şimdi nasıl devam ediyoruz?”
“Bilmiyorum. Düşünmemiz lazım.”
“O zaman düşünelim abi. Olayı dünya kamuoyuna servis edebilmek için elimizde herkesin bildiği dört cinayet var. İstersen iki de Amerikalı keselim duymayanlar da duysun.”
 “Olur, elimizdeki dördünü hallettik de ikisi kaldı.     
Fesuphanallah! Sen iyi alıştın bu işe.”
Giray Candaş’ın, Berlin’de başlayıp İstanbul, Ankara, Sofya ve sonunda Novi Sad’da biten kaçış öyküsünde macera bir an olsun peşini bırakmaz.

   Polisiye romanlara ilgim genelde yabancı yazarlar üzerineydi fakat bu kitap benim için çok farklı bir eser oldu. Yazarımız ilk sayfadan itibaren hem kurguya hem de dile olan hakimiyeti ile sizi kitabın içine alıyor ve zekice bir kurgunun içinde olaylarla birlikte akıp gidiyor sayfalar. Giray Candaş üzerine yoğunlaşan olaylar ve tabi ki polisler arasında sivrilen isimler... Bir de Emre var ki sormayın onu.

   Aksiyonun bir dakika eksik olmadığı kitabımızda Giray ve Emre'nin zekasına hayran kalıyorsunuz. Öyle ki keşke bitmese dediğim bir anda kesildi sonu. Ayrıntıları öğrendiğimde hayranlığımı gizleyemedim. Sağlam bir kurgusu olduğunu düşündüğüm bir eserdi. Ölenlerin dirildiği sahnede şoka girdim ama olsun :) Kişiler ve ayrıntılar okuduktan sonra daha bir içinize işliyor. Giray'a başta korkuyla yaklaşsanız bile sonunda hayranlıkla onu benimsiyorsunuz. Keşke daha da uzun olsa dediğim bir kitabı daha bitirdim. Kurgu olarak fazlasıyla başarılı bulduğumu bir kez daha söylemek isterim. En güzel olan da serinin daha ilk kitabı olması. Yani macera bitmiyor.

Yazarımız hakkında;
   Engin abinin kalemini dergiden bildiğim kadarıyla çok seviyordum fakat bu kitap bambaşka geldi bana. İstanbul hakkında kitaptaki kısa bir bilgilendirmesi bile beni cezbetti ki sohbet etme şansı bulduğumuz her zaman verdiği sanat ve tarih üzerine yer bilgileri ile beni çok mutlu ediyor. İkinci kitabı büyük bir merakla bekliyorum, çünkü öğrendiğim kadarıyla bu bilgilendirmeler daha fazla olacakmış.

Sherlock, Amanvermez Avni ve Giray Candaş...  Okuyalım!

Okuyun dipnotunu da koyduğumuza göre bu kitaba nasıl ulaşırım diyorsanız buyrun buradan



Kuyu Sonu Notu: Duyduk ki hala facebook üzerinden bizi takip etmeyenler varmış efenim, onları şöyle alalım lütfen facebook

Okumaya Devam Et ↬